روز 27 ماه رمضان مصادف است با وفات فقيه ومحدث جليل القدر علامه شیخ محمد باقر مجلسی رضوان الله علیه، که 326 سال قبل در سال 1111 هجری قمری و در سن 74 سالگی در اصفهان در گذشتند.
ایشان دانشمندی جامع در علوم نقلی و عقلی و عالمی خبره در علوم فقه، اصول، رجال، حدیث، تفسیر، ادبیات عرب و سایر علوم بوده اند.
فرازهایی از زندگی ایشان:
1) این عالم بزرگوار تراث شیعهی امامیه را با جمع آوری کتب روایی و غیر روایی و استنساخ آنها، احیا نمود. به طوری که تمام کتبی که به آنها دست یافتهاند به دست ما نیز رسیده است، و غالب کتبی که قبل از زمان ایشان مفقود شده اند به دست ما نرسیده است.
از مهمترین تصنیفات ایشان میتوان بحار الانوار (110جلد ) و مرآة العقول (25 جلد) را نام برد.
در بحارالانوار روایاتی را از تقریبا 500 منبع با بهترین دسته بندی گردآوری نمودهاند. و نکتهی مهم این است که ایشان معانی والفاظ مشکله را با عمق علمی شگرف شرح دادهاند و بین روایاتی که خیال میشود دچار تناقض هستند را جمع نمودهاند.
و در کتاب مرآة العقول به طور گسترده به شرح روایات کتاب کافی پرداخته است، به طوری که کسی که می خواهد اطلاع بر خلاصهای عمیق از فکر و عقائد امامیه دست یابد مطالعهی با دقت این کتاب بسیار مفید می باشد.
قابل ذکر است که اولین دائرة المعارفی که در جهان تالیف گردید موسوعه بحارالانوار می باشد.
2) ایشان همچنین کتبی را به زبان فارسی تصنیف فرمودند و در آنها به ترجمه روایات و شرح عقائد شیعه پرداختهاند. و ظاهرا این اولین اقدامی است که ایشان به آن اهتمام ورزیدند. و این روشی بسیار مهم در معرفی عقائد شیعی به فارسی زبانان و گامی بسیار بلند در هدایت عامهیمردم ایران بود چرا که تا قبل از ایشان ظاهرا تمام کتابها به زبان عربی بوده است و تنها کسانی که عربی می دانستند اطلاع بر آنها می یافتند نه تمام مردم.
3) ایشان در ایران دارای مقام شیخ الاسلام یعنی حاکم در امور دینی بودهاند. در زمان صفویه علماء شانی بلند مرتبه داشتهاند، به این معنی که آنها تحت قدرت پادشاهان نبودهاند بلکه برای علماء استقلال تام دینی و نفوذ بزرگی در امور دیگر بوده است. بعد از وفات علامه مجلسی، پادشاه صفوی از غیابش سوء استفاده نمود و گرفتار استبداد گردید به طوری که پادشاهیش دچار تزلزل شد.
4) با توجه به اینکه اهتمام فراوان در نشر تشیع داشتند، هیچ جبهه ای بر ضد علمای شیعه که روششان را ناصواب میدانست - مانند فلاسفه و اخباریین و غیره- باز نکردند و لذا نمییابیم که عالمی را به بدی یاد نماید و در مناقشاتش نسبت به علما کمال ادب و احترام را دارا می باشد و به سبب این ویژگی بارز توانست تا به اکمال گام های پیشرفت تشیع در ایران بپردازد، آن گام هایی که 200 سال قبل از ایشان در زمان شاه طهماسب که محقق کرکی را مقدم داشت و او را شیخ الاسلام قرارش داد آغاز شد و تا اواخر زمان حکمرانی صفویان ادامه پیدا کرد.
5) کسانی که با تشیع راستین مخالف هستند ، چه از غیر شیعه و چه از برخی شیعیانِ سست عقیده ، با علامه مجلسی به شدت دشمنی می کنند. چرا که علامه مجلسی به واسطه تالیفاتش خصوصا بحارالانوار تشیع حقیقی وراستین را که دربرگیرندهی ولایت و برائت است را در عالم شیعی ترویج دادند . علامه مجلسی مهمترین شخصیت علمی در ارائهی عقیده وتفکر شیعی بوده است، چرا که ایشان توانسته تا عقیدهی حقیقی و تراث اهل بیت علیهم السلام را به روش عمیق علمی نشر بدهد.
یکی از علماء به می گفت: کسانی که با روش اهل بیت مخالف هستند هنگامی که میخواهند امام صادق علیه السلام را دشنام دهند چون نمیتوانند تصریح به مخالفت با آن حضرت کنند لاجرم به علامهی مجلسی دشنام میدهند ، زیرا که او ناطق به کلام اهل بیت علیهم السلام میبود . خوشا به سعادت این عالم متقی که زنده ومرده مدافع وسپر بلا برای حضرات معصومین علیهم السلام بود ، زهی منزلت عظیم که خدای متعال به ایشان عطا فرمود
آخرین نظرات